Etten-Leur
| Brouwerijen in 1816 bron: Brugmans - Statistieken van de Nederlandse nijverheid uit de eerste helft der 19e eeuw | ||
|---|---|---|
| 5 brouwerijen met 5 werklieden. | ||
| Voormalige staat: | Redelijk. | |
| Huidige staat: | Redelijk. | |
| Consumptie: | In deze gemeente en omliggende dorpen. | |
| Brouwerijen vanaf 1900 (Etten) bron: Friedrich - Brauereiverzeichnis Niederlande (1997) | ||
|---|---|---|
| 1a. | Aug. de Weert, bierbrouwerij De Wereld | 1900 |
| 1b. | A.C. Buijs, bierbrouwerij De Wereld | 1935 |
| 1c. | C.J.M. van Poppel, Cambrinus brouwerij | 1940 |
| 1d. | Cambrinus brouwerij | 1954 |
| 2a. | Jacq. de Weert | 1910 |
| 2b. | M. Haanskorp | 1935 |
| 3a. | P. Luijkx | 1905 |
| 3b. | A.P. Luijkx Erven | 1915 |
| 4a. | Joh. van Gastel | 1905 |
| 4b. | Wed. van Gastel | 1915 |
| Brouwerijen vanaf 1900 (Leur) bron: Friedrich - Brauereiverzeichnis Niederlande (1997) | ||
|---|---|---|
| 1. | J.J. de Weert, bierbrouwerij De Schenkkan | 1954 |
| Aantal brouwerijen sinds 1980 → in 3 bedrijven actief |
|---|
| Brouwerij Bravoure |
| Adres: Appelvink 4, 4872 MT Etten-Leur |
| Telefoon: +31 6 31026411 |
| Opgericht: 2017 |
| KVK-nummer: 68199317 |
| Onafhankelijke brouwerij |
| Meer informatie over brouwerij Bravoure op de website Nederlandse Biercultuur |
|
| Brouwerij Broederliefde |
| Adres: Mon Plaisir 19a, 4879 AK Etten-Leur |
| Telefoon: +31 6 24721382 |
| Opgericht: 2019 |
| KVK-nummer: 76957896 |
| Onafhankelijke brouwerij |
| Meer informatie over brouwerij Broederliefde op de website Nederlandse Biercultuur |
|
| Jot Bier |
| Postadres: Etten-Leur |
| Telefoon: - |
| Opgericht: 2022 |
| KVK-nummer: 85331007 |
| Brouwerijhuurder |
| Meer informatie over Jot Bier op de website Nederlandse Biercultuur |
|
|
Uit de krant van 1969: Brouwerij De Schenkkan te Leur
J.J. de Weerd in Etten-Leur vroeger eigenaar "Schenkkan"
Verdwijnen brouwerijen gevolg van andere smaak
ETTEN-LEUR - "Het bier is tegenwoordig toch wel iets beter dan een aantal jaren geleden". Aan het woord is de vierenzeventigjarige Etten-Leurenaar J.J. de Weerd. Hij behoort tot de weinige kleinere Brabantse bierbrouwers, die het indertijd nog vrij lang hebben kunnen bolwerken tegen de grotere concerns. In 1954 moest hij zijn bierproduktie stoppen. In januari van dit jaar trok hij zich geheel terug uit de drankenhandel. In zijn woning aan de Lange Brugstraat in Etten-Leur geniet hij samen met zijn echtgenote van een welverdiende rust, zonder zich daarbij al te grote zorgen te maken over het hedendaagse drank verbruik.
"Het toenemende verbruik van het zogenaamde lichte bier heeft een aantal kleinere bierbrouwers de das ongedaan", zegt de heer De Weerd. Ook zijn bedrijfje moest om die reden gesloten worden. Het was ingericht voor de produktie van bruin bier, waarvoor na de oorlog plotseling minder belangstelling ging bestaan. Aanvankelijk leverde dat nog geen problemen op. Dat deed het wel, toen de afname beneden een redelijk minimum daalde.
Voormalige brouwerij "De Schenkkan" (Lange Brugstraat, Leur)
Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed / Documentnummer 214718
"Ik heb toen de zaak gesloten. De malaise was al vroeg te zien en daarom ben ik overgestapt naar de verkoop van elders geproduceerde dranken. De inventaris van de brouwerij heb ik aan een opkoper voor oud metaal verkocht. Daarmee was niets meer te beginnen. Het was trouwens wel degelijk materiaal; allemaal koper en niet te verslijten", aldus de brouwer. Veel moeite met deze overschakeling heeft hij overigens naar zijn zeggen niet gehad. "Ik had voldoende tijd om me aan te passen".
Na de oorlog behoorde zijn bierbrouwerij "De Schenkkan" tot een van de tachtig familiebedrijfjes in West-Brabant, die toen floreerden. Voor de bierbrouwerijen was de oorlog niet eens zo'n slechte tijd geweest. De meeste bedrijfjes overleefden het oorlogsgeweld wel. Ook dat van de heer De Weerd. "Hier in Etten en Leur zijn we steeds met z'n vieren geweest", weet hij te vertellen. Rond negentienhonderd had trouwens praktisch elk plaatsje wel een of meerdere brouwerijen. "Dat is nu in België nog zo", zegt hij. De brouwersreputatie van zijn familie dateert van vóór 1880. "Mijn overgrootvader was brouwer in Sprundel. Van mijn vader heb ik de Schenkkan overgenomen".
Hoewel de voormalige Etten-Leurse brouwer reeds lang uit de produktie is, goochelt hij nog met technische termen. Bovendien blijkt hij nog aardig op de hoogte te zijn van het wel en wee op brouwersgebied. "Er is toch wel het een en ander verandert. De grote concerns pakken de zaken heel anders aan. Een van de bekoorlijkheden van vroeger tijd was het goede onderlinge contact. De mensen gingen gemoedelijk met elkaar om. Die verhoudingen zijn nu erg verzakelijkt". Over het alcoholpercentage in de huidige biersoorten is hij eigenlijk niet zo te spreken. "Vroeger was dat lager. Er werd voornamelijk bruinbier gedronken. Uitgerekend in deze tijd met gemotoriseerd verkeer stappen de mensen over op vloeistof met een hoger percentage", zegt hij.
Historie
Dit is trouwens een van de weinige zaken waar de eigenaar van de voormalige Schenkkan zich nog om bekommert. Zijn belangstelling gaat meer uit naar de geschiedenis van zijn geboortedorp. Vooral de legendarische dorpsfiguur van het eind van de vorige eeuw, Heerman Van Voss, heeft zijn interesse. Voorts geniet hij van een rustig leventje. "Hij heeft nooit aan de weg getimmerd", vertelt mevrouw De Weerd. "En we willen dat eigenlijk zo houden ook".
(Bron: Dagblad De Stem 20 februari 1969)
Cultuurhistorische Inventarisatie Noord-Brabant / Monumenten Inventarisatie Project
Etten-Leur - Lange Brugstraat 26
Anderhalflaags woonhuis (17e of 18e eeuw)
Hoog zadeldak met schild aan de voorzijde. Witgeverfde lijstgevel met sierankers.
Onderkeldering met aan de straatzijde twee keldervensters met diefijzers.
Ingang met pilasters en kroonlijsten op voluten. Hardstenen treden naar de ingang en twee hardstenen stoeppalen.
Achterhuis wellicht nog uit dezelfde tijd met deels terugliggende gevel. Schilddak. Snoeilinde aan de straatzijde en hoge opgaande linde aan de zijkant. Erf afgescheiden met ijzeren sierhek.
Tuin met diverse heesters
Etten-Leur - Lange Brugstraat 33
Herenhuis (18e of 19e eeuw)
Geelgepleisterde lijstgevel; ingang met kroonlijst op gecanneleerde pilasters. Dwars zadeldak tussen zijtopgevels met vlechtingen. Achter het huis een oud bedrijfsgebouw met open houten bovenbouw. Zes forse stoeppalen met kettingen.
Rijksmonument.
Nota bene: Tweelaags woonhuis. Voordeur met panelen en gietijzeren roosters met medaillons. Zijgevels met sierankers.
Achterbouw geheel vervallen.
Etten-Leur - Markt 13
1 Laags pand, voormalig huis met bedrijfsruimte (19e eeuw)
Zadeldak ca. 1980 ingrijpend gewijzigd.
Achter het pand een tweelaags brouwerij (4e kwart 19e eeuw). Zadeldak. Bakstenen rondboogfries. Uitbouw met hijsinrichting.
(Bron: CHIN-M.I.P. Etten-Leur 1989)
Meer lezen over Etten-Leur
- Bierbrouwerijen in de 19e eeuw: Etten-Leur en omgeving [ omslag ]
P.A. Tempelaars
Verschenen in: Jaarboek Oudheidkundige kring "De Ghulden Roos", Roosendaal
1955 - nummer 15 - Coopbrouwers en huysbrouwers te Etten-Leur in de 16e-18e eeuw [ omslag ]
P.A. Tempelaars
Verschenen in: Jaarboek Oudheidkundige kring "De Ghulden Roos", Roosendaal
1956 - nummer 16 - Een gesprek met de oudste bierbrouwer in Nederland [ omslag ]
P.A. Tempelaars
Verschenen in: Bijdrage tot de geschiedenis van Etten-Leur - II
Rondom "De Schenkkan" te Leur
1981 - Een brouwdag op "De Schenkkan" [ omslag ] [ WorldCat ]
Drs. J.F.L.M. Cornelissen
Verschenen in: Het Bierboeck
1983 - Bura Boeken, Eindhoven - Ondernemingen van vóór 1945: I. Bierbrouwerijen
Verschenen in: Tussen ploegen en ploegendienst. 500 jaar ambacht en industrie te Etten-Leur. (Bijdragen tot de geschiedenis van Etten-Leur VI)
Eindredactie: F.J. Hulst
1993 - Streekarchivariaat De Markkant/Heemkundekring Jan Uten Houte, Etten-Leur - Leurse brouwer Gust de Weert had veel aanzien
Kees van Kuilenburg
Verschenen in: BAV Journaal, tijdschrift van Bier en Verzamelaarsvereniging BAV, Leiderdorp
2007 - nummer 4 - Een gesprek met de oudste bierbrouwer van Nederland
P.A. Tempelaars
in: Kroniek der Brabantse Brouwhistorie (september, nummer 3)
2011 - Museumbrouwerij De Roos, Hilvarenbeek - Van gelagkamer tot grand café [ omslag ] [ WorldCat ]
De geschiedenis van de Etten-Leurse café's, brouwerijen en wijngaarden
Jos Martens en René Konings
2012 - Heemkundekring "Jan uten Houte", Etten Leur
